Den Haag is Nederlands meest gesegregeerde stad. Nergens wonen mensen met verschillende etnische achtergronden en inkomens zo gescheiden van elkaar. Woon je in de kleurrijke Schilderswijk, dan kom je zelden iemand tegen uit het witte Benoordenhout. Staat je huis in de groene Vogelwijk, dan geldt hetzelfde voor een bewoner van betongrijs Laak. Hagenezen en Hagenaars kennen elkaar niet. Terwijl ze veel meer met elkaar gemeen hebben dan ze denken.
Als ze elkaar tenminste zouden ontmoeten, dacht de Haagse Astrid Feiter, dan zou er meer begrip zijn in de stad. Het Haags Verhaal werd geboren, een avond waarbij mensen uit de meest uiteenlopende gemeenschappen verhalen uitwisselen. In zijn eenvoud zeer doeltreffend. Dit keer vertellen Johan en Tom hun verhaal. Beide mannen zetten zich in voor de energietransitie in hun wijk. Johan woont in Moerwijk, een van de armste buurten van Den Haag, en Tom in een van de rijkste, het Statenkwartier.
‘De verduurzaming heeft bij ons een enorme vlucht genomen’, vertelt Tom, terwijl hij foto’s toont van de statige herenhuizen die zijn buurt rijk is. Hier geen energiearmoede. Met behulp van een legertje professionele energiecoaches en een flinke bak overheidssubsidie voorzagen vermogende huiseigenaren van het Statenkwartier in korte tijd hun woningen van zonnepanelen en warmtepompen. Toms ogen glimmen: ‘Net op tijd, voor de gasprijzen door het dak gingen.’
Zo anders is het verhaal van Johan, die sinds zijn pensionering in Moerwijk woont. Op zijn foto’s louter mistroostige, grauwgele flatgebouwen. ‘Uit de jaren zestig’, zegt hij met een Haagse tongval. ‘Jarenlang niets aan gedaan. Nu lekt en tocht het overal. Met als gevolg een onbetaalbare energierekening.’
Recent aangekondigde kabinetsmaatregelen zoals huurverlaging, hogere huurtoeslag en een energieplafond bieden hopelijk wat soelaas. Johan betwijfelt of het genoeg is. ‘Al voor de gasprijsexplosie waren er volgens TNO meer dan een half miljoen energiearmen in Nederland. Door de slechte isolatie van sociale huurwoningen zal het merendeel van de huurders nog steeds te maken krijgen met hogere energielasten.’ Ook in Moerwijk, met een gemiddeld jaarinkomen van 18.000 euro, is dat niet op te brengen. De thermostaat een graadje lager, een tochtstrip of wat raamfolie zetten weinig zoden aan de dijk. ‘Zelfs in je slaapzak voor de tv en koud douchen voorkomen geen voedselbank’, verzucht hij.
‘Waarom verduurzamen jullie je huis niet zelf, als de woningbouwvereniging niets doet? Daar zijn toch subsidiepotjes voor?’, vraagt een mevrouw achter in de zaal. Johan glimlacht gelaten. ‘Als je niets kunt investeren, krijg je ook geen energiesubsidie.’
Zie daar de energiekloof. Mensen met geld profiteren van groene overheidssubsidies. Inwoners van arme wijken als Moerwijk zijn overgeleverd aan het vergroeningstempo van hun woningbouwvereniging. Wrang, zeker in deze tijd van exponentieel stijgende energielasten. Dat huishoudens met hoge inkomens en lage energierekeningen ook 190 euro op hun bankrekening krijgen: dubbelwrang.
Of de donderdag door minister De Jonge aangekondigde versnelde bouw van energiezuinige sociale huurwoningen en verduurzaming van slecht geïsoleerde woningen wel verlichting zullen bieden, valt te bezien. Tussen daadkrachtige dromen en werkelijke daden staan immers stikstofwetten, personeels- en materieeltekorten, en andere praktische bezwaren.
Strijdbaar kijkt Johan de zaal in. ‘Waarom wachten op de woningbouwvereniging? Onze bewonerscoöperatie heeft het plan al klaar. We hebben alleen een startkapitaal nodig.’
Naast hem staat Tom. Ik zie hem rekenen. Vijfduizend huishoudens in zijn Statenkwartier, maal 190 euro, keer twee maanden, plus minimaal 30 procent subsidie. Dat maakt 2,5 miljoen euro. Een aardig startkapitaal voor Johan. Een mooi Haags verhaal.
Bron: De Volkskrant, 14 oktober 2022
