‘Wat weerhoudt ons?’ vroeg masterstudent Sarah Noyon zich af. Haar vrienden zagen de waarde er wel van in, maar meelopen met de Feminist March op de Dam op 8 maart? Nee, dat niet. Het zal haar generatie wel zijn, dacht ik toen ik haar opiniestuk woensdag in de Volkskrant las. Voor Gen Z’ers voelen veel verworvenheden als vanzelfsprekend.
Hoe anders is dat voor ons vijftigers. Wij weten nog hoe onze moeders vastzaten in de karrensporen van het patriarchaat, zoals Christien Brinkgreve het in haar boek Beladen Huis treffend verwoordt. Geen bankrekening zonder toestemming van manlief, werk opgeven bij het huwelijk, de dagen slijten tussen luiers en de vaat.
Nee, mijn generatie – die stap voor stap de bestuurskamers, operatiezalen, klaslokalen en Tweede Kamers mocht bestormen – weet dat verworvenheden niet onverwoestbaar zijn. Dus natuurlijk gaan wij demonstreren, opdat de toekomst van onze dochters nooit het verleden van onze moeders wordt.
Tenminste, dat dacht ik. Tot mijn mailbox volstroomt met excuses: ‘Geen tijd’, ‘sorry, andere plannen’, ‘oef, wel kort dag’, ‘ik moet naar de kapper.’
Ik begrijp er niets van. Ook in Nederland staan vrouwenrechten onder druk. Schrikbarende cijfers over huiselijk geweld, vrouwenhaat en femicide. Een gapende gezondheidskloof, geen gelijke salarissen. Nog altijd geen vrouwelijke premier. Plus de opkomst van steeds meer conservatieve krachten, met maar één doel: de klok terug naar toen.
Anti-abortusfanaten rammelen aan de poorten, zoals de SGP, die nog altijd beweert dat ‘vrouwenkiesrecht in strijd is met de roeping der vrouw’ en volhoudt dat ‘iedere man het hoofd is van zijn vrouw.’ De partij boekte deze week succes toen twee van haar (het is wrang, maar het woordgeslacht van partij en dus SGP is vrouwelijk) anti-abortusmoties een rechtse Kamermeerderheid kregen.
Dankzij met God dwepende machomannetjes hebben mannelijkheidsverheerlijking en ‘tradwife’-sentimenten de wind in de zeilen. Openlijk en bewust maken potentaten als Trump en zijn fixer Vance jarenlang bevochten vrouwenrechten met de grond gelijk.
‘Door Trump is er een donkere sluier gevallen over alles wat wij als positieve verworvenheden zagen en zien’, zegt Dunya Verwey (79). Ze stond 55 jaar geleden samen met een handjevol vrouwen – en mannen – aan de wieg van Dolle Mina, de feministische actiegroep die streed voor gelijke behandeling van vrouwen.
De bezetting van Universiteit Nijenrode die geen vrouwen toeliet, urinoirs blokkeren vanwege de ontbrekende vrouwentoiletten, missverkiezingen verstoren, mannen-nafluitacties, ‘baas in eigen buik’ op blote buiken – Verwey was erbij. Net als bij de korsetverbranding bij het monument van feministe Wilhelmina Drucker (IJzeren Mina), een afrekening met het symbool voor vrouwenonderdrukking .
Van die ludieke, mediagenieke acties plukken we nu nog de vruchten. Maar Verwey is bezorgd. ‘Er is een beweging terug naar het traditionele. Je merkt het op sociale media, op het internet, waar giftige theorieën worden verkondigd.’ Zoals door Andrew Tate, die een podium krijgt om wereldwijd zijn vrouwenhaat en geweld te etaleren. ‘Dat gaat in de minds zitten van jongere generaties, sluipenderwijs. Als er geen tegengeluid komt, verandert de maatschappij die verkeerde richting op.’
En dus is Verwey terug. Begin dit jaar blies ze Dolle Mina nieuw leven in. Samen met Mina’s van het eerste uur, maar ook met een nieuwe generatie vrouwen. ‘De aanwas groeit’, vertelt ze opgetogen. Duizenden volgers op Instagram en voor vandaag staat er weer een ludieke actie op de rol. Om 13 uur op de Dam. Dolle Mina 2.0 wacht op jou!
Bron: De Volkskrant, 8 maart 2025
