Beyoncébillen dankzij een Brazilian butt lift. Een botoxprikje in je schouderspieren voor een lange Barbienek. Een wangvetverwijdering die je de begeerde Hadid’s heroin chic-look geeft. Of een lipfiller voor een sexy Kylie Jenner-mond. De markt voor cosmetische ingrepen is booming. Klinieken schieten als paddenstoelen uit de grond. Volgens het Erasmus MC stegen, alleen al in Nederland, fillerbehandelingen in drie jaar tijd met 17,5 procent tot ruim 450.000.
Het tijdperk dat een bezoek aan dokter Schoemacher exclusief was voorbehouden aan BN’ers in verval is voorbij. Sinds de opkomst van sociale media laten steeds meer jongvolwassenen in hun gezicht snijden en prikken. Een op de vier vrouwen tussen de 16 en 34 jaar overweegt een filler of botoxbehandeling.
‘Op Instagram zag ik almaar foto’s van mooie meiden’, vertelt de 19-jarige Linsey, dochter van een oud-collega. ‘Ik wist: de meeste zijn bewerkt, ze zijn niet echt. Toch bleef ik denken: had ik ook maar van die volle lippen.’ Dus gaf Linsey zichzelf met de AI-schoonheidsfilter van Instagram – in een swipe en een klik – de perfecte look: hoge jukbeenderen, egale huid, smallere neus, gelifte wenkbrauwen en natuurlijk volle lippen. Het algoritme deed de rest.
‘Na het filter kreeg ik ineens megaveel likes en positieve comments!’ zegt de jonge vrouw trots. Blij was ze, maar ook onzeker. ‘Ik schaamde me voor mijn echte lippen, durfde nauwelijks meer de deur uit.’ Met haar gefilterde foto in de hand klopte ze aan bij een kliniek die ze vond via internet. En voilà, de zo begeerde volle lippen waren een feit, precies zoals op haar Instagramselfie.
Linsey is niet de enige die haar eigen gezicht verruilt voor een door kunstmatige intelligentie gegenereerde nepversie. Overal in de wereld verschijnen Kylie Jenner- en Kim Kardashian-lookalikes in het straatbeeld. Nep is het nieuwe echt. Het kan, dus wie het niet doet, doet zichzelf te kort.
‘Steeds meer jonge vrouwen zijn ontevreden over hun lichaam’, zegt Lauren Conboy, onderzoeker aan de Universiteit van South Australia. ‘Een probleem mede ontstaan doordat sociale media een onbereikbaar schoonheidsideaal promoten.’ Meer en meer deskundigen zijn bezorgd over de verwoestende gevolgen van de TikToks en Instagrams van deze wereld met hun geavanceerde algoritmes die nep prefereren boven echt – gewetenloos de eigen portemonnee spekkend, ten koste van het welzijn van (jonge) gebruikers. ‘Valse informatie levert meer geld op dan de waarheid’, zegt Sandy Parakilas, voormalig werknemer van Facebook (zusterbedrijf van Instagram). ‘De waarheid is saai.’
Het World Economic Forum, komende week in Davos, benoemt nepnieuws als gevolg van kunstmatige intelligentie ons grootste wereldwijde risico. Niet verwonderlijk als je bedenkt dat dit jaar meer dan de helft van de wereldbevolking naar de stembus mag. Neem de verkiezingen in Taiwan, die onder grote druk staan door desinformatie en manipulatie. Met dank aan AI-techniek kramen presidentskandidaten onzin uit, verschijnen er deepfakes zoals een seksvideo met een politicus en zelfs neppeilingen. Nep krijgt steeds meer grip op onze echte wereld. Het ondermijnt het vertrouwen in instanties en onszelf.
Zijn we in staat Big Tech nog te beteugelen en AI-technologie verstandig te gebruiken? Hoewel ik geen orwelliaanse visoenen heb, maak ik me zorgen over de manier waarop AI onze levens binnendringt. Terecht? Of is het simpelweg de techfobie van een pre-internettijdrepresentant, en zijn de Kylie Jenner-lippen van vandaag niet meer dan het Lady Di-kapsel van vroeger?
Bron: De Volkskrant, 13 januari 2023
