Na ruim twee maanden was het zover: de publicatie van het eindverslag van de informateur. Hoewel, ‘verslag’ is een nogal hoogdravende term voor de zeven pagina’s proza die Plasterk had geproduceerd. Het schrijfsel van de tot politicus getransformeerde wetenschapper met de anders zo scherpe pen doet eerder denken aan een haastig opgetikt brugklaswerkstukje. Boordevol gemeenplaatsen, vaagheden en luchtfietserij.
Zo blijkt er van de op pagina één bejubelde overeenstemming over het handen-af-van-de-rechtsstaat-principe als basisvoorwaarde voor kabinetsvorming, op pagina vier weinig over. In een uit de kluiten gewassen voetnoot van de NSC-fractie staat dat de partij deelname aan een meer- of minderheidskabinet niet ziet zitten. En aan de tweede opdracht, de inhoud, is het formatiegezelschap überhaupt niet toegekomen. Niets over bestaanszekerheid, zorg, klimaat, migratie, goed bestuur. Plasterks formatie is jammerlijk mislukt. Een vechtscheiding vol venijn, nog voor de huwelijksvoltrekking. Een schertsvertoning met geruzie en gesteggel, aan talkshowtafels en op X. Meer was het niet.
Leuk voor Den Haag-watchers en hijgerige pers voor wie het politieke spel en bijkomende conflicten een grotere bron van nieuws is dan inhoudelijke standpunten en afwegingen van politici. Spel boven knikkers. Vorm boven inhoud. Ontluisterend voor iedereen die bij de verkiezingen hoopte op een serieus, inhoudelijk politiek debat.
Die hoop is alweer vervlogen, werd ook woensdag pijnlijk duidelijk. Het debat over de geflopte formatie had veel weg van de slotscène van een ondermaatse middeleeuwse klucht. Zelden zag ik zoveel slecht geacteerde verontwaardiging voor de bühne. De inhoudsarmoede droop ervan af. Een klaagzang van gekrenkte ego’s die niet verder kwamen dan vingerwijzen, semantische woordspelletjes en goedkope oneliners. Ze mochten niet over de vorm spreken, kermden ze. Wel over de inhoud, maar daar was overduidelijk niemand op uit.
Het marathondebat verzandde dan ook in vaag geleuter en een potje pispaal richting zondebok Omtzigt. De bewaker van de rechtsstaat die het rechts-populistische PVV-kabinet had moeten legitimeren, verkwanselde een rooskleurige toekomst samen door het zomaar uit te maken. ‘Weer afgewezen, dat pik ik niet!’, moet Van der Plas hebben gedacht, na haar eerdere op niets uitgelopen avances richting de NSC-voorman. Nadat Wilders en Yesilgöz hun gram hadden gehaald, was het haar beurt. ‘Een schoffering!’ brieste ze getergd. ‘Geen sorry gehoord.’
Het toppunt van triestheid, na een dag rancune, kwam echter van de man die nu roemloos de aftocht blaast, de gewezen informateur. Vlak voor het einde van het debat plantte Plasterk een vilein, maar uiterst effectief dienstautobommetje. Hoofd quasi-nederig voorovergebogen, een scheef lachje, op zachte, bijna terloopse toon: ‘Misschien aardig detail. Het is geloof ik niet indiscreet om te vermelden.’ Plasterks ultieme wraak.
Nog even dacht ik dat alleen zijn lijfkrant er een vette kop aan besteedde, maar niet lang daarna stortten de andere media zich als hongerige wolven op het verhaal dat Omtzigt de dienstauto van Plasterk had gebruikt voor een rit naar zijn geheime mediabriefing over zijn opstappen uit de formatie. Een auto, die gewoon ter beschikking stond van alle deelnemers aan de onderhandelingstafel, maar dat vergaten Plasterk en de media voor het gemak.
Had de gegriefde informateur toch nog zijn ultieme egotrip, en het journaille de ophef en het pikante nieuwtje waar de swipende meute zo naar verlangt. Nu mag Kim Putters een nieuwe poging wagen. Zijn opdracht van de Tweede Kamer: richt je op de vorm. Succes verzekerd.
Bron: De Volkskrant, 17 november 2024
