Je moet het maar durven. Zomaar in de krant opperen om de jeugd meer invloed te geven op haar eigen toekomst, door 50-plussers hun stemrecht af te laten staan aan 50-minners. Vanuit het pijnlijke besef dat het cliché ‘wie de jeugd heeft, heeft de toekomst’ in deze tijd van klimaatrampen, woningnood, bestaansonzekerheid en oorlogen geen vanzelfsprekendheid meer is. Een toekomst die jou als oudere grotendeels bespaard zal blijven. Het kwam de 69-jarige Jos van Eijndhoven duur te staan. Met in vitriool gedoopte pen maakte een bataljon oudere Volkskrantlezers korte metten met zijn plan. Het zou ‘wiggen drijven tussen generaties’, ‘jongeren tot klimaatheiligen verheffen’, terwijl we hen beter ‘tegen zichzelf beschermen door ze het stemrecht te ontnemen’.
Al die zurigheid had Jos vast niet verwacht. Ik ook niet. Ik voel juist wel voor het idee van een afnemend gewicht van je stem naarmate je haren grijzer worden, het lichaam strammer en het aantal verwachte verjaardagen kleiner. Woensdag zijn er voor het eerst in de geschiedenis meer stemgerechtigde 75-plussers (1,7 miljoen) dan 25-minners (1,6 miljoen). Terwijl staatscommissie-Remkes al in 2018 constateerde dat de stem van jongeren in onze democratie ondervertegenwoordigd is, ziet het Kinderrechtencollectief vijf jaar later dat de regering nog steeds weinig werk maakt van kinder- en jongerenparticipatie. Concrete beloften verdwenen als sneeuw voor de zon. Zoals het jongerenparlement of de verplichte generatietoets op elke nieuwe wet. Ook het advies van de Raad voor het Openbaar Bestuur om de kiesgerechtigde leeftijd van 18 naar 16 te verlagen, is in de prullenbak gedropt. ‘Niet opportuun, te complex’ of ‘het puberbrein kan het niet aan’.
‘In verschillende Europese landen bestaat al veel langer stemrecht voor mensen vanaf 16, waarom kan dat niet hier?’, vraagt Kimberley Snijders (22), voorzitter van de Nationale Jeugdraad (NJR) zich af. ‘Inspraak van jongeren en kinderen wordt nog te vaak gezien als een moetje. Met als gevolg schijnparticipatie en lippendienst. Oudere generaties moeten jonge mensen meer betrekken.’
Maar helaas gebeurt dat nog altijd onvoldoende. En dus voelen twee op de drie jongeren zich niet gehoord; vinden zij dat de politiek de rekening voor de toekomst op het bordje van de jonge generaties schuift.
Kimberley weet wat de oplossing is. Niet praten over, maar mét de jeugd. Door het verankeren van kinder- en jongerenparticipatie in de wet, net als een generatietoets en een nationale jeugdstrategie voor minimaal vijf jaar, naar voorbeeld van Duitsland en Vlaanderen. Het staat in een manifest met elf concrete punten voor het nieuwe kabinet dat de NJR samen met zeven jongerenorganisaties lanceerde. ‘Als het aan ons ligt, komt er een Minister van Jeugd die doortastend aan de slag gaat.’ Ondertussen reist de bevlogen voorzitter stad en land af voor een andere prioriteit: zo veel mogelijk jongeren naar de stembus. ‘Samen met Tinder voeren we een campagne om ze aan te moedigen te gaan stemmen’, vertelt Kimberley trots. ‘Politiek is nu een ‘hot topic’ onder gebruikers van de datingapp.’
Misschien is de Tinderapp voor de oudere Volkskrantlezer een brug te ver. Net als het voorstel van Jos. Gelukkig is er hoop. Onderaan alle bozige brieven stond een positieve reactie, van de 74-jarige Maria Leemreize. ‘Ik geef mijn stem aan mijn 19-jarige kleindochter, dat wil zeggen: ik stem wat zij stemt.’ Zo krijgt de jeugd misschien toch weer de toekomst.
Bron: De Volkskrant, 18 november 2023
