Ze moesten erbij zijn. Volodymyr Zelensky kwam naar Nederland! De kleine, onverzettelijke, grote leider in zijn onafscheidelijke, legergroene T-shirt. Het levende symbool van Oekraïense moed en veerkracht. Waar hij gaat, gaan zij. Al de hele dag. Van de Tweede Kamer naar het Internationaal Strafhof, het World Forum en het Catshuis, tot aan het paleis van de koning. Hopend op één enkele glimp.
Voor me staan Diana, Anna en Yana, drie Oekraïense studentes van 18, 21 en 24 jaar, blakend van het idealisme dat Gen Z zo eigen is. Na de Russische inval gevlucht uit hun vaderland. Onverschrokken en zelfbewust, met golvende haren – bruin, blond en rood. Ze doen me denken aan Charlie’s Angels, van de Amerikaanse tv-serie uit mijn jeugd. Trots laten ze me hun protestborden zien. ‘Kiyv no Kiev’, ‘F-16’ en ‘No Weapons, No Ukraine’.
‘We moeten niet naïef zijn’, zegt Diana uit Kyiv. ‘Zonder wapens komt er geen einde aan de oorlog.’ Vanachter haar ‘Woodstock-bril’ kijkt de brunette me even onbevangen als ernstig aan. ‘Als Rusland stopt met vechten, zal er geen oorlog meer zijn’, zegt Yana. ‘Als Oekraïne stopt met vechten, zal er geen Oekraïne meer zijn.’ Net als Diana en Anna studeert Yana internationale betrekkingen en politicologie in Den Haag. Toen iedereen in Boetsja weg was of dood, lag ze weken depressief op de bank naar de muur te staren. Tot ze op een dag zichzelf streng toesprak: ‘Als je wilt dat dit verandert, moet je in actie komen!’ Nu wil ze politicus worden of ambtenaar, zodat ze – als de oorlog voorbij is – haar land mee kan helpen opbouwen. En intussen strijdt ze met haar vriendinnen voor vrijheid.
Ik laat de studentes het filmpje zien van Zelensky’s toespraak in het World Forum. Instemmend geknik bij vrijwel elke zin van de man die onvermoeibaar de wereld blijft herinneren aan de misdadige oorlog en de vele slachtoffers. Onder wie, volgens Amerikaanse schattingen, alleen al 240.000 doden. Vaders, moeders, kinderen, buren, collega’s, vrienden. ‘Het mag niet van de voorpagina’s verdwijnen, daar rekent Poetin op’, zegt Anna geëmotioneerd. ‘Denk niet dat hij het bij Oekraïne laat!’ Ook defensieminister Kajsa Ollongren waarschuwde voor het gevaar dat Oekraïne niet het laatste land is dat wordt binnengevallen, maar het eerste, mocht steun vanuit het Westen onverhoopt afnemen.
De angst voor oorlog is onder Nederlanders sterk toegenomen, blijkt uit het Nationaal Vrijheidsonderzoek dat dinsdag verscheen. Ongeveer eenderde van hen vreest dat Nederland bij een conflict betrokken raakt. Voor tweederde is vrijheid steeds minder vanzelfsprekend. Maar het aantal mensen dat denkt iets te moeten bijdragen aan Nederland, daalde van 41 naar 35 procent. Opmerkelijk. Slechts 16 procent van de Nederlanders is bereid te vechten als Nederland in een conflict verzeild raakt, bleek vorig jaar uit een onderzoek van Motivaction. Bijna nergens in Europa is die bereidheid zo laag. Yana kan het niet geloven. ‘Jullie zijn vrij! Beseffen jullie niet hoe kostbaar die vrijheid is? Wij hebben niet het privilege om zo luchtig met onze vrijheid om te springen.’
‘Hebben jullie president Zelensky nog gezien vandaag?’, vraag ik haar. ‘Jazeker’, zegt ze. Met glimmende ogen toont ze me een foto waarop nog net zijn rug te zien is, vlak voordat hij zijn zwarte, geblindeerde auto instapt. Bloedserieus vervolgt ze: ‘Wij zijn geen fangirls van Zelensky, hoor. Wij zijn onderdeel van zijn team. Team Oekraïne.’
En hup, daar gaan ze, Volodymyrs Engelen, hun president achterna.
Bron: De Volkskrant, 5 mei 2023
