‘Jemig, Tessa!’ Vrachtwagenchauffeur Dave kan zijn ogen niet geloven. In twee maanden zag hij zijn collega enorm afvallen, bijna onherkenbaar. Ook Dave kampt met overgewicht. Alles heeft hij geprobeerd. Steeds verloor hij kilo’s, die er snel weer bij kwamen zodra hij de teugels iets liet vieren. ‘Ik jojo wat af’, lacht Dave schamper. Jarenlang ongezond eten bij wegrestaurants eist zijn tol. Langs de snelweg is nu eenmaal weinig gezonds te krijgen. ‘Maar ik wil niemand de schuld geven, hoor.’
Tessa knikt begripvol. ‘Probeer Ozempic’, fluistert ze. ‘Een prikje en weg is je vet. Gewoon via internet.’
Inmiddels prikt een op de acht Amerikanen medicijnen gebaseerd op semaglutide, bedoeld tegen suikerziekte, maar verworden tot afvalelixer. Ook in ons land groeit het gebruik explosief. Producent Novo Nordisk kampt zelfs met leveringsproblemen. Met grote gevolgen voor de diabetespatiënt, voor wie dit medicijn van levensbelang is. Ernstig is ook dat niet-patiënten hun op internet hun heil zoeken. Ozempic is immers alleen op recept verkrijgbaar.
Na een provisorisch vragenlijstje kan iedereen, zonder controle door een arts, een Ozempic-abonnementje nemen, thuisbezorgd voor 200 euro per maand. Het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik (IVM) slaat alarm. De injecties kunnen met ander medicijngebruik tot grote risico’s leiden en schade toebrengen aan mensen met een eetstoornis. De Inspectie voor Gezondheidszorg & Jeugd (IGJ) is inmiddels een grootschalig onderzoek begonnen tegen de bloeiende – en veelal illegale – handel in afvalinjecties. Broodnodig, zeker gezien de gezondheidsrisico’s. ‘Middelen kunnen vervalst zijn, verontreinigingen bevatten of de verkeerde dosering van de werkzame stof’, zegt IGJ-inspecteur Tom Zwaan in Het Financieele Dagblad.
De sterrenstatus van Ozempic helpt niet. Dagelijks jubelen beroemdheden, wetenschappers, beleidmakers en media over het spul. ‘Het populaire afslankmiddel blijkt een medicijn met vele talenten’, schreef NRC vorige week nog, en somde opgetogen de vele kwalen op waartegen semaglutide een oplossing kan zijn: ‘Een wondermiddel lijkt het.’
Een wondermiddel is het zeker voor fabrikant Novo Nordisk, die zijn beurswaarde zag verdubbelen tot 515 miljard dollar. Twee keer de waarde van voedingsgigant Nestlé, die leeft bij de gratie van de menselijke hunkering naar ongezonde dikmakers. Koren op de molen van beleidsmakers en politici, die hopen dat de farmaceutische sector de oppermachtige voedingsindustrie op de knieën krijgt. Het Ozempic-effect als welkome symptoombestrijding waardoor ingewikkelde politieke keuzen kunnen worden vermeden. Helaas, de markt zien als oplossing voor een probleem dat de markt heeft gecreëerd, is opportunistisch wensdenken. Meer maatschappelijk verantwoord gedrag van internationale voedselconcerns, ten koste van winstmarges en beurskoers, is een illusie.
Intussen maakt Nestlé slim gebruik van de Ozempic-rage. Tachtig man werken aan speciale diepvriesmaaltijden voor semaglutide-gebruikers. ‘Bizar’, zegt expert Tony Goldstone van het Imperial College in Londen. ‘Mensen die afvalmedicijnen gebruiken hebben helemaal geen speciale voeding nodig.’ Pure marketing. Net als de peperdure supplementen die Nestlé bedacht tegen het ‘ingevallen Ozempic-gezicht’.
Voedingsmultinationals de dupe van de Ozempic-hausse? Ik waag het te betwijfelen. Ozempic laat weliswaar vet en hongergevoel verdwijnen, maar niet voor lang. Bijna de helft van de gebruikers stopt na zes maanden. Te duur, of te veel bijwerkingen. Wie ophoudt met prikken, krijgt er een grommende honger voor terug. Net als de hunkering naar ongezond voedsel. Laten Nestlé & co dáár precies het juiste antwoord op hebben: megaporties bewerkt eten voor een superlage prijs. Ik zie de beurskoers van Nestlé al stijgen. Net als het gewicht van Dave en Tessa na de Ozempic jojo-trend.
Bron: De Volkskrant, 5 oktober 2024
